Het is tegenwoordig niet meer de vraag of je wordt gehackt maar wanneer. Zowel particulieren als bedrijven kunnen worden gehackt, en dit kan enorme gevolgen hebben.Zowel particulieren als bedrijven kunnen worden gehackt, en dit kan enorme gevolgen hebben.
Voor particulieren en MKB-bedrijven is het belangrijk om zich bewust te zijn van de risico's van cybercrime en de noodzakelijke maatregelen om zichzelf te beschermen. Maar ook als het dan toch gebeurt, is het belangrijk om te weten wat je moet doen? Een Incident Response Plan is daarbij een essentieel onderdeel. Vaak is er chaos wanneer een bedrijf is gehackt, maar als je goed weet wat je moet doen kan je heel veel schade van een cyberaanval zelfs beperken! Wat is een Incident Response Plan, waarom is het zo belangrijk en wat moet er in het responseplan staan?
Wat is een Incident Response Plan?
Bedrijven en organisaties die persoonsgegevens verwerken, zijn verplicht om beveiligingsmaatregelen te treffen om te voorkomen dat deze gegevens op straat komen te liggen. Het is dan van belang om hier een specifiek team voor op te richten, bestaande uit leden van alle hiërarchische lagen en diverse disciplines in een bedrijf, zoals IT, HR en het management.
Dit team stelt het Incident Response Plan (IRP) op. Dit plan beschrijft wat een bedrijf moet doen in het geval van een cyberaanval. Het bevat concrete stappen die genomen moeten worden om het incident te beheersen en te herstellen. Het IRP is een onmisbaar onderdeel van de beveiligingsstrategie van een bedrijf en is bedoeld om de gevolgen van cybercrime te beperken.
Waarom een Incident Response Plan?
Door te investeren in cybersecurity en het opstellen van een responseplan, kunnen bedrijven direct handelen bij een cyberincident. Het hebben van een IRP biedt een aantal voordelen:
- Snellere, zorgvuldige respons: Een Incident Response Plan zorgt ervoor dat een incident snel en zorgvuldig wordt aangepakt. Zo worden de gevolgen van de cyberaanval beperkt en is de kans kleiner dat gegevens in verkeerde handen terechtkomen.
- Verhoogde beveiliging: tijdens het maken van een Incident Response Plan evalueer je de beveiliging van het bedrijf. Ook na een incident wordt het IRP geevalueerd en wordt er bekeken of er eventueel verbeteringen doorgevoerd kunnen worden. Hierdoor is een bedrijf beter voorbereid op volgende cyberaanvallen. En daarbij wordt de beveiliging van het bedrijf verhoogd en het verkleint de kans op succesvolle aanvallen.
- Minimale downtime: Door de concrete stappen in een responseplan direct uit te voeren, wordt de schade van een cyberaanval beperkt. Een bedrijf wordt dan minder hard geraakt, de downtime geminimaliseerd en het bedrijf is sneller in staat om weer volledig operationeel te zijn.
- Er is minder chaos en paniek, omdat het duidelijk is wie welke rol vervult en wat er gedaan moet worden tijdens een cyberincident.
Wat staat er in een Incident Response Plan?
Een Incident Response Plan bestaat uit een aantal onderdelen. Het responseplan bevat bijvoorbeeld een overzicht van wie er deel uitmaakt van het crisisteam en wat hun taken zijn. Zoals ook de contactinformatie van softwareleveranciers. De exacte inhoud van het plan kan variëren, afhankelijk van de omvang en het type organisatie. In het Incident Response Plan staan altijd de belangrijkste stappen die genomen moeten worden bij een cyberaanval.
Identificatie en classificatie
De eerste stap is het vaststellen en classificeren van het incident, bijvoorbeeld een malware-infectie, een datalek of een cyberaanval.
Informatieverzameling
Welke informatie moet worden geïnventariseerd over het incident? Zoals de tijd en locatie, de getroffen systemen en gebruikers en de omvang van de schade.
Analyse en impact
Het crisisteam analyseert de impact van het incident op de organisatie en andere betrokkenen.
Communicatie
Het Incident Response Plan beschrijft wie er geïnformeerd moet worden over het incident en hoe de communicatie moet verlopen. Bijvoorbeeld: het management, IT-personeel, klanten of autoriteiten. Je kunt je voorstellen dat er door de aanval wellicht ook de communicatiemiddelen zoals e-mail zijn uitgevallen.
Herstel en mitigatie
Welke maatregelen moeten er genomen worden om het incident te herstellen en de schade te beperken? Zoals het isoleren van besmette systemen, het uitvoeren van forensisch onderzoek of het patchen van kwetsbaarheden.
Evaluatie en rapportage
Na afloop moet er een evaluatie plaatsvinden om te bepalen of het responseplan effectief was en of er verbeteringen nodig zijn. Het IRP bevat ook informatie over hoe het incident gerapporteerd moet worden. Bij een datalek moet deze gemeld worden bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) binnen 72 uur, het IRP kan hierbij helpen.
Het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) heeft een responseplan ontwikkeld dat als basis kan dienen voor bedrijven en organisaties bij het opstellen van hun eigen Incident Response Plan. Het is belangrijk om het plan regelmatig te testen en te updaten om ervoor te zorgen dat het effectief blijft. Test het IRP bijvoorbeeld bij een cyberoefening. Het NCSC benadrukt ook dat een actuele en geteste back-up van belang is.
Conclusie
Cybercriminelen zijn inventief en ontwikkelen voortdurend nieuwe methoden en technieken om particulieren en MKB-bedrijven te hacken. Iedereen kan getroffen worden door een cyberaanval. Door proactief te zijn en een IRP op te stellen, minimaliseer je de impact van cyberbedreigingen.
Een accuraat responseplan bevat niet alleen procedures, maar ook een gedegen communicatiestrategie. Cybersecurity is een doorlopend proces. Het up-to-date houden ervan is dan ook cruciaal om een effectieve reactie op een incident te kunnen garanderen.
