Phishing is de grootste dreiging van nu en is een van de meest verraderlijke vormen van cybercriminaliteit die zich in de digitale wereld voordoet. Er zijn verschillende vormen van phishing, maar in alle vormen probeert de cybercrimineel jou te misleiden om op een linkje te klikken. Ik onderscheid twee vormen:
- Als jij op een linkje klikt dan proberen oplichters om gevoelige informatie zoals wachtwoorden, creditcardgegevens en persoonlijke informatie te verkrijgen.
- Als jij op een linkje klikt dan wordt kwaadaardige software (malware) geïnstalleerd met als doel om jou computer over te nemen.
In alle gevallen doet de cybercrimineel zich voor als een betrouwbare entiteit via elektronische communicatie. Meestal via e-mail, maar ook vaak via smsjes, of een andere berichtenapp bijvoorbeeld in social media kanalen.
Hoewel sommigen misschien denken dat het slechts een onschuldige e-mail is, kunnen de gevolgen van phishing verwoestend zijn, zowel op persoonlijk als op zakelijk niveau. Ik zal in deze blog zowel de gevolgen voor particulieren beschrijven als voor ondernemers.
Gevolgen van phishing voor particulieren
We gaan eerst dieper in op de gevolgen van phishing voor particulieren.
Financiële schade
Voor particulieren is bankphishing de meest voorkomende vorm van phishing. Het doel van deze vorm is altijd geld. Meestal is de phishinglink in de vorm van een betaalverzoek. Als je op dat linkje klikt, word je omgeleid naar een neppe bankwebsite. Maar omdat jij dat vermoedelijk niet doorhebt, log je in op jouw internetbankierenaccount net zoals altijd. Zodra jij inlogt met jouw bank- of creditcardgegevens, krijgt de cybercrimineel deze gegevens binnen. Met deze gegevens probeert de cybercrimineel zelf in te loggen op de daadwerkelijke bankwebsite. Eenmaal binnen, rooft de cybercrimineel jouw gehele bankrekening leeg.
Identiteitsdiefstal
Cybercriminelen kunnen met de gestolen gegevens niet alleen jouw bankrekening leeghalen, maar ze kunnen jouw bankrekening ook gebruiken in andere vormen van oplichting om bijvoorbeeld het gestolen geld op te ontvangen en door te sluizen. Of ze kunnen met de gestolen persoonsgegevens zich voordoen als jou, om zo meer slachtoffers te maken wellicht vrienden/familie uit jouw naam.
Accounts overname
Als gevoelige gegevens zoals wachtwoorden worden gestolen, kan ook toegang verkregen worden tot andere accounts dan jouw bankrekening. Bijvoorbeeld een webwinkel-account, waarbij goederen worden besteld uit jouw naam. Jij betaalt de rekening, omdat je wellicht AfterPay aan hebt staan of een creditcard hebt ingevoerd, maar je krijgt niet de goederen. Dit noem je Account Take Over (ATO) scams.
Verlies van vertrouwen
Phishing kan ook leiden tot een verlies van vertrouwen tussen individuen en bedrijven. Wanneer consumenten het slachtoffer worden van phishingaanvallen die zijn gericht op bekende merken of organisaties, kan dit leiden tot een afname van het vertrouwen in die entiteiten. Mensen kunnen terughoudend worden om gevoelige informatie te delen of zaken te doen met deze organisaties, wat uiteindelijk hun reputatie en bedrijfsresultaten kan schaden.
Emotionele schade
Tot slot kunnen de gevolgen van phishing ook een persoonlijke en psychologische tol eisen van de slachtoffers. Het gevoel van onveiligheid en het verlies van vertrouwen in online communicatie kan leiden tot stress, angst en zelfs paranoia bij sommige individuen. Bovendien kan het herstellen van de schade die door phishing is veroorzaakt, zowel emotioneel als financieel uitputtend zijn.
Gevolgen van phishing voor ondernemers
En hoe zit het met ondernemers? Wat zijn voor hun gevolgen van phishing?
Financiële schade
Ook voor bedrijven is de meest voor de hand liggende gevolg van phishing financiële schade. Via phishing kunnen criminelen op verschillende manieren schade toe richten aan een bedrijf. Grootste dreiging is ransomware waarbij via phishing malware het bedrijf binnenkomt die alle data versleutelt. Jouw bedrijf is gegijzeld en je moet losgeld betalen om de sleutel te krijgen. Niet alleen het losgeld is de financiële schade maar ook om de schade te herstellen, zoals het opnieuw inrichten van geïnfecteerde machines kost geld. Wellicht moet je een extern gespecialiseerd bedrijf inhuren om een groot cyberincident als dit te leiden.
Andere grote dreigingen zijn CEO-fraude, waarbij de cybercrimineel phishing gebruikt om een valse factuur te laten betalen. Of DDoS aanvallen, waarbij cybercriminelen systemen proberen onklaar te maken of hiermee dreigen als je geen losgeld betaald.
Datalekken en bedrijfsschade
Voor bedrijven kunnen de gevolgen van phishing nog ernstiger zijn zoals ransomware, maar ook datalekken. Een succesvolle phishingaanval kan namelijk leiden tot een datalek, waarbij gevoelige bedrijfsinformatie zoals klantgegevens, intellectueel eigendom of financiële gegevens worden blootgesteld. Dit kan niet alleen leiden tot juridische gevolgen en boetes van de Autoriteit Persoonsgegevens bijvoorbeeld, maar ook tot aanzienlijke schade aan de reputatie van het bedrijf en het verlies van klanten.
Imagoschade
Phishing kan leiden tot een verlies van vertrouwen tussen klanten en bedrijven. Wanneer klanten het slachtoffer worden van bijvoorbeeld een datalek van het bedrijf zullen deze klanten wellicht minder zaken doen met het bedrijf die is getroffen, omdat die mogelijk niet genoeg aandacht heeft besteed aan cybersecurity.
Verlies van productiviteit
Naast de directe financiële en operationele gevolgen kan phishing ook leiden tot verlies van productiviteit. Wanneer werknemers het slachtoffer worden van phishingaanvallen en hun accounts worden gecompromitteerd, kan dit leiden tot verstoringen in de bedrijfsvoering, downtime van systemen en het verlies van waardevolle werktijd bij het oplossen van de situatie.
Kortom, de gevolgen van phishing kunnen verstrekkend zijn en variëren van financiële verliezen tot reputatieschade en persoonlijke stress. Het is daarom van vitaal belang dat individuen en organisaties zich bewust zijn van de risico's van phishing en proactieve maatregelen nemen om zichzelf te beschermen tegen deze bedreiging. Dit omvat het investeren in cybersecuritytraining, het gebruik van beveiligingssoftware en het bevorderen van een cultuur van waakzaamheid en veiligheidsbewustzijn in de digitale wereld.
