Ben je op zoek naar een leuke date en ben je daarom actief op een datingplatform? Dan is de kans dat je in plaats van de liefde van je leven een oplichter tegenkomt steeds groter. Een zogeheten romance scam, in Nederland beter bekend als datingfraude, is een vorm van oplichting waarbij een oplichter zich voordoet als jouw droompartner om zo vertrouwen te winnen en uiteindelijk je geld of persoonlijke gegevens te stelen. Datingfraude komt steeds vaker voor en de gevolgen zijn steeds groter. In 2023 werden ruim 500 Nederlanders het slachtoffer van een romance scam. Samen werden ze voor meer dan 7 miljoen euro opgelicht, zo’n 14.000 euro per persoon dus.
Ben jij online op zoek naar liefde? Dan is het belangrijk dat je weet wat datingfraude inhoudt en hoe je kunt voorkomen dat jij hier slachtoffer van wordt.
Hoe werkt een romance scam?
De meeste gevallen van datingfraude vinden plaats via datingplatforms, maar het komt ook voor op social media en via e-mails. Oplichters weten dat jij op zoek bent naar een date en spelen daar handig op in. Ze doen zich voor als jouw ideale partner: ze tonen interesse in je, overspoelen je met lieve woorden en voelen haarfijn aan welke vorm van aandacht jij zoekt. Zodra ze je vertrouwen hebben gewonnen begint het gebedel. Ze hebben geld nodig en alleen jij kan ze helpen! Bijna altijd gaat dit gepaard met een emotioneel verhaal, vaak in combinatie met tijdsdruk. Denk aan:
- een noodgeval - ze hebben geld nodig voor een operatie of dreigen uit huis gezet te worden
- reiskosten - ze willen heel graag naar je toekomen, maar hebben geld nodig voor een vliegticket, treinkaartje andere reiskosten
- technisch probleem - hun telefoon is kapot en ze kunnen pas weer reageren als jij geld hebt overgemaakt voor de reparatie
Deze lijst kan nog veel langer zijn, want oplichters zijn creatief. Naast acute geldnood kan datingfraude ook plaatsvinden in combinatie met beleggingsfraude, bijvoorbeeld als de oplichter je enthousiast maakt voor een cryptoplatform wat uiteindelijk een fake platform blijkt te zijn dat is opgezet door dezelfde oplichter.
Hoe herken je een romance scam?
Het herkennen van een romance scam is niet altijd eenvoudig, zeker niet als je er middenin zit en ook nog eens smoorverliefd bent. Toch zijn er signalen die erop wijzen dat je te maken zou kunnen hebben met datingfraude. Net als bij andere vormen van fraude geldt ook hier: als iets te mooi klinkt om waar te zijn, dan is het waarschijnlijk ook niet waar. Knoop dat goed in je oren!
Let verder op de volgende signalen:
Je match wordt heel snel te persoonlijk
Oplichters willen zo snel mogelijk een emotionele band met je opbouwen, zodat jij zo snel mogelijk geld overmaakt en ze door kunnen gaan naar hun volgende slachtoffer. Ze proberen je het hoofd op hol te brengen door je te overladen met complimenten. Pas dus op wanneer iemand al in het eerste gesprek beweert dat jullie echt voor elkaar gemaakt zijn.
Je match wil nooit videobellen of afspreken
Omdat de oplichter zich voordat als heel iemand anders, is videobellen of jou fysiek ontmoeten natuurlijk geen optie. Pas daarom op voor matches die ‘te druk’ zijn om af te spreken of waarvan de internetverbinding ‘niet goed genoeg’ is om te kunnen videobellen.
Je match heeft accuut geld nodig
Vroeg of laat begint een oplichter altijd over geld. Als je verliefd bent dan ben je toch al kwetsbaar, en vaak doen oplichters hier nog een schepje bovenop met een emotioneel verhaal. Dit kan van alles zijn, maar in ieder geval ben jij degene die ze kan helpen. Deze combinatie van emotionele instabiliteit en tijdsdruk of urgentie maakt dat veel mensen valleen voor het kletsverhaal van de oplichter.
Je match blijft vaag of deelt tegenstrijdige dingen
Aangezien de oplichter zich voordoet als iemand anders en dus voortdurend aan het liegen is, gebeurt het vaak dat ze tegenstrijdige informatie delen, of juist vaag blijven over hun (werk)achtergrond. Pas dus op voor ‘dokters’ die geen medische termen kennen, een ‘piloot’ die niet weet wat Zulu Time is of een ‘account manager’ die niet tussen de teamleden staat bij het bedrijf waarvoor hij zegt te werken.
Je match vermijdt jouw vragen
Als je de oplichter wijst op inconsistenties in zijn verhaal of een ander onderwerp aansnijdt dat tot ongemak lijdt, dan zal hij proberen om snel van onderwerp te veranderen. Bij voorkeur met een compliment of een andere romantische opmerking, zodat jij snel weer in de zevende hemel zit.
Hoe voorkom je datingfraude?
Hoewel datingfraudeurs vaak geraffineerd te werk gaan, kun je wel degelijk voorzorgsmaatregelen nemen om te voorkomen dat jij verliefd wordt op een oplichter. Denk aan:
Neem snelle liefdesverklaringen met een korreltje zout
Op basis van een paar online gesprekken is het lastig inschatten of iemand de ware voor je is. Wanneer jou dit wel overkomt heb je óf heel veel geluk, óf je hebt te maken met een oplichter (waarschijnlijk dat laatste).
Controleer foto’s
Maak een screenshot van de profielfoto van je match en upload deze in Google Afbeeldingen. Als deze ook op andere websites wordt gebruikt, is degene die op de foto staat waarschijnlijk niet dezelfde persoon als waar je mee aan het chatten bent.
Stel kritische vragen
Oplichters kunnen goed liegen, maar maken ook wel eens een foutje. Bovendien houden ze vaak meerdere chats tegelijk bij, die ze vervolgens wel eens door elkaar halen. Stel daarom kritische vragen, of vragen over informatie die hij eerder met je heeft gedeeld. Zo kun je eventuele inconsistenties in de gedeelde informatie ontdekken.
Deel geen gevoelige informatie
Het klinkt overbodig om te vermelden, maar toch gebeurt het vaak genoeg dat mensen wachtwoorden, financiële gegevens, paspoortgegevens of andere privégegevens delen met iemand die ze alleen online hebben ontmoet. Het devies is hier simpel: doe het niet!
Maak nooit geld over
Hoe overtuigend het verhaal ook klinkt, stuur nooit (maar dan ook nooit) geld naar iemand die je online hebt leren kennen en nog nooit in het echt hebt ontmoet.
Wat moet je doen als je slachtoffer bent geworden?
Elk jaar zijn er honderden Nederlanders die het slachtoffer worden van een romance scam en dat aantal neemt verder toe. Hopelijk kun je aan de hand van de bovengenoemde signalen voorkomen dat jij het volgende slachtoffer wordt. Heb je het vermoeden dat je toch slachtoffer bent van datingfraude? Onderneem dan het volgende:
- Stop onmiddellijk alle communicatie met de oplichter. Blokkeer deze en reageer niet meer op berichten, ook niet buiten het datingplatform om.
- Als je geld hebt overgemaakt, neem dan contact op met je bank om te kijken of je de betaling ongedaan kunt maken. Als je gevoelige informatie hebt gedeeld, wijzig deze dan indien mogelijk.
- Doe aangifte bij de politie. Misschien is de informatie die jij deelt van cruciaal belang in een al lopend onderzoek naar de fraudeur(s).
- Doe een melding bij het datingplatform, zodat zij passende maatregelen kunnen nemen.
