Denkt u dat iemand uw persoonsgegevens misbruikt, dan ben je slachtoffer van identiteitsfraude. Waar vroeger je paspoort werd gestolen uit je tas of broekzak, gebeurt dit nu online. We hebben allemaal wel een kopie paspoort misschien wel opgeslagen op een laptop of computer of zelfs in jouw e-mail inbox zodat je er altijd bij kan! Wel zo handig. Maar ook voor cybercriminelen wordt persoonsgegevens stelen steeds makkelijker gemaakt door de online wereld.
Maar wat houdt identiteitsfraude precies in, en hoe komt het dat jij er slachtoffer van kunt worden? In deze blog duiken we dieper in op deze kwesties en geven we tips om jezelf te beschermen.
Wat is identiteitsfraude?
Identiteitsfraude is het gebruik van iemands persoonlijke gegevens zonder toestemming, meestal met als doel om financieel gewin te behalen. Dit kan variëren van het stelen van creditcardinformatie tot het openen van leningen op naam van een ander, zonder dat die persoon daar weet van heeft. In sommige gevallen kan identiteitsfraude leiden tot ernstige problemen, zoals schulden op jouw naam of zelfs strafrechtelijke vervolging voor misdaden die je niet hebt gepleegd.
Maar bijvoorbeeld ook als jouw adres of telefoonnummer wordt gebruikt door cybercriminelen in hun oplichting. Dan word jij elke keer teruggebeld door slachtoffers, terwijl jij niet hebt gebeld. Of komen er zelfs slachtoffers aan je deur omdat ze hebben betaald voor de huur van een kamer op een oplichtingswebsite met jouw adres erop.
Hoe word je slachtoffer van identiteitsfraude?
Het kan verrassend eenvoudig zijn om slachtoffer te worden van identiteitsfraude. Hier zijn enkele veelvoorkomende manieren waarop dit kan gebeuren:
- Phishing: Dit is een van de meest voorkomende methoden. Bij phishing proberen fraudeurs via valse e-mails of sms'jes je persoonlijke gegevens te ontfutselen door zich voor te doen als een betrouwbare bron, zoals je bank of een overheidsinstantie. Zodra je op een link klikt en je gegevens invoert, kunnen ze deze gebruiken voor frauduleuze activiteiten.
- Datalekken: Bedrijven en organisaties verzamelen en bewaren vaak grote hoeveelheden persoonlijke informatie. Wanneer deze gegevens door een beveiligingslek of hack openbaar worden gemaakt, kunnen ze in handen van kwaadwillenden vallen. Dit kan vervolgens worden gebruikt om identiteiten te stelen.
- Social Engineering: Dit is een techniek waarbij fraudeurs misbruik maken van menselijk vertrouwen. Ze kunnen je bijvoorbeeld telefonisch benaderen, zich voordoen als een betrouwbare instantie en je zo verleiden om gevoelige informatie prijs te geven.
- Skimming: Dit is een fysieke vorm van identiteitsfraude waarbij fraudeurs je betaalpas kopiëren met behulp van een skimming-apparaat dat vaak op pinautomaten of betaalterminals wordt geplaatst. Hiermee kunnen ze toegang krijgen tot je bankrekening. Dit komt gelukkig nog weinig voor.
- Social Media: Door te veel persoonlijke informatie op sociale media te delen, maak je het voor kwaadwillenden gemakkelijker om deze gegevens te verzamelen en te misbruiken. Denk aan geboortedata, adresgegevens of zelfs foto’s van officiële documenten.
Hoe kun je je beschermen tegen identiteitsfraude?
Gelukkig zijn er maatregelen die je kunt nemen om je risico op identiteitsfraude te verkleinen:
- Wees voorzichtig met je gegevens: Deel persoonlijke informatie alleen met betrouwbare bronnen en wees voorzichtig met wat je online plaatst.
- Gebruik sterke wachtwoorden: Zorg ervoor dat je wachtwoorden sterk zijn en verander ze regelmatig. Gebruik een wachtwoordbeheerder om unieke wachtwoorden voor verschillende accounts te genereren en op te slaan.
- Controleer regelmatig je bankafschriften: Houd je bank- en creditcardafschriften goed in de gaten voor verdachte activiteiten. Hoe eerder je iets opmerkt, hoe sneller je actie kunt ondernemen.
- Beveilig je apparaten: Gebruik antivirussoftware en zorg ervoor dat je apparaat up-to-date is met de nieuwste beveiligingspatches. Dit vermindert het risico dat je apparaten worden gehackt.
- Wees waakzaam voor phishing-pogingen: Klik niet zomaar op links in e-mails of berichten van onbekende afzenders en controleer altijd of het bericht authentiek is.
Wat moet je doen als je slachtoffer bent van identiteitsfraude?
- Meld direct: Neem direct contact op met je bank en andere relevante instanties. Hoe sneller je actie onderneemt, hoe kleiner de schade kan zijn.
- Verzamel zoveel mogelijk bewijs, denk aan rekeningen van bestelde producten of abonnementen, bankafschriften, brieven van incassobureaus of deurwaarders, e-mails of andere bewijzen van contacten met het bedrijf en bewijs dat u niet op de plek was waar de identiteitsfraude gebeurde.
- Doe aangifte: Het misbruiken van de persoonsgegevens van een ander is strafbaar. Doe daarom aangifte bij de politie. Stuur een kopie van uw aangifte naar het bedrijf waar de identiteitsfraude gebeurde.
- Meld de identiteitsfraude bij het CMI. Het Centraal Meldpunt Identiteitsfraude (CMI) ondersteunt slachtoffers van identiteitsfraude. Zo geeft het CMI tips en adviezen en neemt contact op met organisaties, zoals de Belastingdienst en RDW. Maak daarom melding van de identiteitsfraude bij het CMI.
- Als er uit jouw naam wordt gefraudeerd bijvoorbeeld door nepadvertenties te plaatsen op social media, waarschuw dan jouw volgers, vrienden en familie via het platform en ook andere kanalen.
- Identiteitsfraude heeft niet alleen financiële consequenties, maar veel slachtoffers ervaren ook angst en stress. De angst dat iemand wellicht op je stoep staat omdat hij/zij is opgelicht door jou (denkt deze persoon). Of bang dat de oplichter weer zal toeslaan. Neem contact op met Slachtofferhulp voor hulp of steun.
Conclusie
Identiteitsfraude is een serieuze bedreiging in onze digitale samenleving, maar door alert te blijven en preventieve maatregelen te nemen, kun je het risico aanzienlijk verkleinen. Het beschermen van je persoonlijke gegevens is essentieel om jezelf en je (financiële) welzijn te beschermen tegen kwaadwillenden die proberen misbruik te maken van jouw identiteit.
